18. İstanbul Bienali nereye? + Haftanın okuma önerileri + Argonotlar Ajanda
Bu hafta İstanbul Bienali'ne yönelik tartışmalara devam ediyoruz. Sergi yazıları ve Argonotlar Ajanda'nın yanında 1 Aralık Dünya AIDS gününe dair eski yazılarımızdan bir seçki de bültende!
Talepler yerli yerinde, 18. İstanbul Bienali nereye?
İKSV Genel Müdürü Görgün Taner’in eleştirilere yanıt verdiği T24’teki söyleşi kamuoyunu tatmin etmiş görünmüyor. Gelişmeler üzerine hem tekrar İKSV’ye ulaştık hem de sanat dünyasının taleplerini dinledik.
Taner’in T24’teki açıklamalarının ardından son bir protesto da 22 Kasım’da yaşandı. Kamusal Sanat Laboratuvarı (KSL), Açık Masa İnisiyatifi ve PACT (Katılımcı Sanat Topluluğu Türkiye) ile birlikte İKSV’nin Şişhane’deki binasının önünde bir basın açıklaması yaptı. İKSV yönetimini eleştirmek amacıyla “Bu bir ilan değildir” başlığı altında üzerinde “Liyakatsiz Küratör Aranıyor” ve “Liyakatsiz Sanatçı Aranıyor” yazan iki ilan çalışmasını kurumun binasına ve çeşitli yerlere asan ekip, bienalin başlayacağı 12 Eylül 2024 tarihine kadar bu ilanları çeşitli yerlerde sergileyeceklerini açıkladı.
T24 röportajı kurumun konuyu masaya yatırması ve eleştirileri gündemine alması açısından önemli olsa da geldiğimiz noktada kültür sanat ortamının talepleri yerli yerinde duruyor.
Göç her zaman somut sonuçlar üretmez
Eskişehir merkezli inisiyatif OPUS XI ile somut olmayan göç çıktılarını ele alan “Bir Göçebeler Ulusu Tasarlamak” projesini konuştuk.
Planımız, yeniden anlamlandırmaya, çekiştirmeye ve genişletmeye uğraştığımız “göçebe” mefhumunu aykırı perspektiflerle çözümledikten sonra tasarımsal gereçlerle sıfırdan bir göçebeler ulusu hayal etmenin yollarını aramaktı. Yukarıda da bahsi geçti: Kurucu mitlerin, metinlerin, yapı ve kent tasarımlarının, bedensel faaliyetlerin dışlayıcılıktan münezzeh ve hep hareket halinde olabilecek alternatifleri üzerine kalem oynattık, atölyeler boyunca. Mart 2023’te seyre sunulan sergiyi, nihai ürünlerden ziyade, katılımcılarla birlikte tecrübe ettiğimiz kolektif sürecin kayıtlarının ve izlerinin teşhir edildiği bir şey olarak görüyoruz. Yaklaşık 60 metre uzunluğundaki bir rulo, tüm atölye çalışmalarında bizim kayıt zeminimiz oldu. Önceki çalışmalara dönerek ve ileriye adımlar atarak o uzun tuvali “göçebelik” mefhumunun çağrıştırdığı notlar ve imajlarla doldurduk. Sonra da bu uzun ruloyu yine hareket halinde sergileyebileceğimiz yollar aradık. Müzisyen dostlarımız da açılışta gerçekleştirdikleri şahane konserle bize destek oldular.
Anselm Reyle ile “Kozmik Boşluk” üzerine
Anselm Reyle ile “Kozmik Boşluk” sergisini ve soyut ile somutun, bilinen ile gizemli olanın sınırlarının bulanıklaştığı yakın dönem işlerini konuştuk.
Şüphesiz sanatsal çalışmalarım tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi içlerinde birtakım zıtlıklar barındırıyor. Sanat da zaten bunu yansıtır. İşlerim bir noktada yansıtıcı yüzeyler ve parlak renklerden oluşurken diğer taraftan tüketim toplumunun kalıntılarını da kullanıyor; bu kesişimden yola çıkarak yıkık, kabartma benzeri yüzeyler oluşturuyorum. Ayrıca normal şartlarda birbiriyle uyuşmayan renkleri ayna folyo ile birleştirmeyi seviyorum, ki bu tamamen abartılı bir kullanma biçimi olarak nitelenebilir. İzleyiciye çekici bir görsel deneyim sunan işlerimde bir tür uyumsuzluk yaratmaktan keyif alıyorum.
Olmayan ülkemin güzel mi güzel bayrağı
Deniz Özgültekin’in kaleme aldığı bu yazı, 5533’te gerçekleşen “yana doğru atılan bir adımın / arsızca // çoğaltımı” sergisinde iki gün boyunca kalan yazarının “İşgalci Yazar” süreciyle ortaya çıktı.
Makro ölçekte değişimi hedeflemeyen bozulmaları, hedef aldıkları sistemle uyumlu ve/veya ılımlı hareketler olarak ele almak doğru olmayacaktır. Ölçeği küçülterek sistemin direncinin daha zayıf, ağlarının daha seyrek olduğu noktaları seçiyorlar. Sergide yer alan her sanatçının farklı stratejilerle farklı noktaları hedef aldığını görmek mümkün. Hepsinin ortak noktası ise sistemin tanımadığı ve anlayamadığı bir şey yaratmak. 1 ve 0 ile örülen sistemin içine sızarken hem 1 hem 0 olmayı, ne 1 ne de 0 olmayı seçiyorlar. Sistemin sindiremediği durumlara karşı en direkt örnek Bet*l Aksu’nun işinde görülüyor. Sanatçının ismindeki bir harf, batıya ait herhangi bir dil sisteminde kendisine yer bulamıyor. Birine isim vermek birçok kültürde kadere, kişiliğe, yaşama ve ölüme etki eden bir ritüel iken Bet_l ismi sebebiyle sistem tarafından tanımlanamazlığa hapsoluyor. Ne sistem içinde var olabiliyor ne de sistem dışına itilebiliyor.
🗓️ 1 Aralık Dünya AIDS günü vesilesiyle Argonotlar’da yayınlanan AIDS/HIV aktivizminin sanatla bağına değinen iki yazıyı tekrar paylaşmak istedik. Ezgi Cemre Er, 80’lerde salgının seyrini değiştiren üç sanatçıyı ele almıştı. Yazıyı bağlantıdan okuyabilirsiniz. Küratör Alper Turan ise Sabancı Üniversitesi Kültürel Çalışmalar yüksek lisans programı kapsamında 2020 yılında yayınladığı “Pozitif Alan: HIV/AIDS Üzerine Küratöryel Bir Proje” başlıklı tezinin öne çıkan kısımlarını Argonotlar için özetlemişti. Bağlantıdan okuyabilirsiniz.
Argonotlar Telif Kumbarası ve Argonotlar Almanak 2023 desteğinizi bekliyor
Yazarlarımızın telif ücretlerini karşılamak ve her yıl basılı olarak yayınlanacak Argonotlar Almanak için başlattığımız kampanyamızı okurlarımıza sunarız.
Argonotlar Ajanda güncel sergileri takip edebileceğiniz bir rehber.
Yeni sergiler
Dirimart Dolapdere, Havadan Sudan / Canan Tolon, 23 Kasım - 24 Aralık
Devam eden sergiler
Ferda Art Platform, Kabin Fantastik / Güneş Terkol, 20 Aralık
Pilot Galeri, A Brief History of My Last Three Years / Halil Altındere, 13 Ocak
Martch Art Project, Bu Biraz Leke Bırakabilir / Merve Morkoç, 7 Ocak
Yunt, Şehir Nerede?, 4 Şubat
Summart Sanat Merkezi, Sanayiden Manzaralar, 22 Aralık
Meşher, Göz Alabildiğine İstanbul: Beş Asırdan Manzaralar, 26 Mayıs
Sanatorium, Karanlığımızın Arkasındaki Şeyler / Merve Şendil, 16 Aralık
Anna Laudel Gallery, Venüs’ün Yeniden Doğuşu / Ekin Su Koç , 31 Aralık
Dirimart Pera, Ben, Bir Yeni Cesur Dünya / Güçlü Öztekin, 10 Aralık
Salt Beyoğlu, Üç İç Denizin Ülkesi / Handan Börüteçene, 14 Nisan
Yapı Kredi Kültür Sanat, Bir İdealin Peşinde: Atatürk ve Alaca Höyük, 10 Mart
Görmek için son günler
Quick Art Space,Yapıntı Doğa, 1 Aralık
Galeri Nev İstanbul, Çepeçerçeve / Cevdet Erek, 2 Aralık
Versus Art Project, Prova / Metehan Özcan, 9 Aralık
.artSümer, Sadece Gülümseten Anılar / Onur Gülfidan, 9 Aralık
💌 Haftaya görüşmek üzere.