Türkiye'de sanatsal üretimin dinamikleri neler?
Bu hafta solo sergilerini görebileceğimiz Cansu Yıldıran ve Esra Özdoğan'la bir söyleşi gerçekleştirdik. Çelenk Bafra'nın sanatsal üretim üzerine yazısı da Argonotlar Kütüphanesinde.
“Vargit Çiçekleri”: Birlikte köklenmenin yeni yolları
Cansu Yıldıran’la Hara’da gerçekleşen sergisi “Vargit Çiçekleri” üzerine konuştuk.
✍️ Alâra Kuset
Mülksüzler serisi, 2015’te fotoğraflamaya başladığım, ama aslında tabii ki çocukluğumdan beri yaşadığım bir misafirlik hali. Cinsiyet dolayısıyla ötekileştirilme hali aslında. İnsan belli şeyleri idrak edebilecek bir yaşa geldiğinde anlıyor. Aslında çocukluktan beri misafiriz. Dedem varken dede misafiriydik. Sonrasında dayıma kalıyor o ev. Yani kadının bir çeşit mal gibi görüldüğü, evlendiği erkek nereliyse oraya gittiği bir anlayış.
Proje, her sene yaptığım yayla ziyaretine, bu sefer elimde makinayla gittiğimde başladı. En başta bir proje olarak da başlamadı aslında. Kendi memleketimde, tıpkı burada İstanbul’da Shelter projesindeki gibi arkadaşlarımın fotoğraflarını çekiyordum. Bir ismi, bir adı ve nedeni yoktu. Hep dokunduğum, zaten temas ettiğim şeyleri neredeyse bir uzvum gibi olan kamerayla çekiyordum.
Esra Özdoğan: “Hayalet benim için musallat imge anlamına geliyor.”
Esra Özdoğan ile hayalet imgesini fotoğrafın olanakları ve edebiyat-sanat ilişkisi üzerinden konuştuk.
✍️ Abdullah Ezik
Kullandığım medyumun, “fotoğrafın” kendisi böyle bir ikili zıtlığın kesişiminde ya da sentezinde yer alıyor zaten. Fotoğraf en nihayetinde iki boyutlu, hatta günümüzde yaygınlığıyla ruhsuz görünebilecek bir makine çıktısı. Üstelik sanayi devriminin de dijital devrimin de başat oyuncularından biri olmuş bir makinenin ürünü. Gümüş tuzlarıyla başlayan macerası bugün fotoelektrik hücreleriyle, ikili kodlarla devam ediyor. Akılla, alet edevatla hayalet fikrini iç içe geçirmek çelişkili görünebilir. Ama şunu gözden kaçırmamak lazım. O soğuk çıktıdaki görüntünün doğası hayaletlerin belirme biçimine çok ama çok benziyor. Fotoğraf da zamanla oynar, zamanın akışını bozar. Fotoğraf sayesinde insan zamana bağlı, sınırlı görmeyi ortadan kaldırdı. Görme duyusunu ya da arzusunu sürenin tahakkümünden çıkardı. Bu onun en basit, en bildik yanı. Miyadını doldurmuş şeylere ve ölülere halen bakabiliyor olmamızı sağlıyor.
Yaratıcı Eylemden Müşterek Güvencesizliğe: Türkiye’de Sanatsal Üretimin Dinamikleri
Avrupa Birliği CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı’nın 2021-2024 başlıklı yayınında yer alan Çelenk Bafra’nın makalesi Argonotlar Kütüphanesinde.
Türkiye’de büyük ve iddialı çalışmalar ortaya koymak bugün hala lüks sayılıyor, zira ona gelene kadar çökmekte olan eğitim sisteminde sanatçı olarak öğrenim görüp yetişmek, akabinde mevcut ekosistemde genç bir sanatçı olarak profesyonelleşmek ve nihayet kariyerinin hemen her aşamasında ticari ve mali olduğu kadar üslup ve içeriğe dair bağımsızlığını koruyabilmek güç. Tam da bu noktada akademi sonrası uluslararası öğrenme ve gelişim programları da dahil olmak üzere, sanat alanını destekleyen kuruluşlar ile hibe ve fon programları anlam kazanıyor. Türkiye’de yeterli ve şeffaf yönetilen kamu fonlarının olmadığı ya da kültür politikalarının yetersizliği yıllardır konuşulurken, büyük ölçüde sivil toplum önderliğinde politika geliştirme, kamuoyu ve farkındalık yaratma çalışmaları yürütülüyor. Sanat alanında bağımsız, özerk ve sürdürülebilir bir ekosistemin hedeflenmesi uzun yıllardır özel sektör destekli üçüncü sektöre ve Avrupa Birliği başta olmak üzere uluslararası ortaklı fon programlarına ve çözüm ortaklarına düşüyor. Fonlar özellikle genç ve yükselen sanatçılar açısından her şeyden önce bir teşvik ve motivasyon kaynağı olarak görülebilir. Sanatçılara süreçte verdikleri danışmanlık, onlarla ve diğer paydaşlarla sürdürdükleri düzenli ve olumlu iletişim modeli ve kurguladıkları çokboyutlu destek yapısı bir projenin üretimine maddi kaynak aktarmanın ötesinde bir itici güç, hatta çarpan etkisi yaratıyor.
DUYURU: VAHA’dan açık çağrı!
2025 Mart– 2026 Nisan tarihleri arasında gerçekleşecek olan VAHA programının üçüncü dönemi başvurulara açıldı! Türkiye ve diğer Avrupa Konseyi (CoE) ülkeleri ile Kosova’daki kültür, sanat ve sivil toplum aktörlerini, hem yerel hem de ulusötesi kültür ve sanat programlarını ve etkinliklerini yerel ortaklarıyla iş birliği içinde geliştirip uygulamak üzere “hub” olarak başvurmaya davet ediyoruz.
Başvuru son tarihi: 2 Şubat 2025, Pazar (23:59 CET)
Argonotlar Ajanda
Argonotlar Ajanda güncel sergileri takip edebileceğiniz bir rehber.
Yeni sergiler
Galerist, Atsız Süvari / Nazım Ünal Yılmaz, 16 Ocak - 22 Şubat
Zilberman Selected, Hayalet Uzuvlar / Selçuk Artut, 11 Ocak - 5 Nisan
.artSümer, Her İnce Jestin Gölgesi Geleceğe Düşer / Basim Magdy, 11 Ocak - 15 Şubat
Öktem Aykut, Basit Hatalar, Kaybolan Yıllar ve Rastlantılar Üzerine / Toygun Özdemir, 10 Ocak - 8 Şubat
Quick Art Space, Palas Pandıras / Desen Halıçınarlı, 10 Ocak - 1 Nisan
Bozlu Art Project, Kuzeye Doğru, 10 Ocak - 22 Mart
Dirimart Pera, Hiperbol Yükseliş / Gabriela Těthalová, 8 Ocak - 16 Şubat
Devam eden sergiler
BüroSarıgedik, Su Gibi / Leyla Pekmen, 17 Ocak 2025
Galeri / Miz, Benim Küçük Dünyamın Dışında / Tuncay Topcu, 19 Ocak 2025
Summart Sanat Merkezi, Journey / Yiğit Can Alper, 20 Ocak 2025
Salt Galata, Sosyalizme Tercüme, 23 Ocak 2025
Decollage Art Space, ODAK, 23 Ocak 2025
The Pill, Skinscapes / Nefeli Papadimouli, 25 Ocak 2025
Versus Art Project, Arşiv, 25 Ocak 2025
Pera Müzesi, Vera Molnár’ın İzinde, 26 Ocak 2025
Hara, Vargit Çiçekleri / Cansu Yıldıran, 26 Ocak 2025
Pera Müzesi, Hesaplar ve Tesadüfler, 26 Ocak 2025
Pilot Galeri, Garden Reimagined / Hamra Abbas, 1 Şubat 2025
Salt Beyoğlu, Tasarımcının Notu, 2 Şubat 2025
Sanatorium, Pul Pul Döküldü, Ufalandı Zaman / Gülşah Mursaloğlu, 22 Şubat 2025
Zilberman Istanbul, Dalgalar Harita Çizmez / Cengiz Tekin, 22 Şubat 2025
Arter, Karaya Çıkmak Yasaktır / Maaria Wirkkala, 23 Şubat 2025
Arter, Islak Zemin / Yasemin Özcan, 6 Nisan 2025
Yunt, Serbestlik Dereceleri, 11 Nisan 2025
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, Çocuk Odaklı Şehir - Bir Eşitlik Arayışı, 4 Mayıs 2025
Arter, İçinde Yaşadığımız Deri / Koray Ariş, 3 Ağustos 2025
Borusan Contemporary, İçimdeki Şehir / Doug Aitken, 17 Ağustos 2025
Borusan Contemporary, Ebedi Prelüd, 17 Ağustos 2025
Görmek için son günler
Merdiven Art Space, Taş Kafa - Zaman Yolcusu / Raziye Kubat, 10 Ocak 2025
Galeri Nev İstanbul, Makinedeki Hayalet / Esra Özdoğan, 11 Ocak 2025
Istanbul Concept Gallery, İlkel Diyaloglar / Maria Roza, 11 Ocak
Art On, Tereddüt Ettiğin Yer / Ekin Kano, 11 Ocak 2025
Martch Art Project, Shady Backstage / Ekaterina Gerasimenko, 11 Ocak 2025
Anna Laudel Gallery, All The Good Memories Are Stored / Ramazan Can & Cem Sonel, 12 Ocak 2025
Haftaya görüşmek üzere.