"Yerin Ekseni" sergisi + Eski Tören İçin Yeni Cilt performansı + Argonotlar Ajanda
Sergi eleştirileri, sanatçı söyleşileri ve Argonotlar Kütüphane içerikleriyle yeni bültenden merhaba. Argonotlar Ajanda'ya da göz atmayı unutmayın.
Boşlukla karşılaşabilme cesareti
Enis Malik Duran’ın Art On’daki sergisi “Yerin Ekseni” kadim uygarlıklardan Antroposen Çağı’na, izleyiciyi doğrusal bilginin sınırlarıyla yüzleştirirken insan tahakkümü altındaki kutsalın çöküşünden kalanlara bakıyor.
Enis Malik Duran’ın 10 yıllık bir aranın ardından gelen ilk solo sergisi “Yerin Ekseni”nde ilk karşılaştığımız eserlerden biri olan Axis Mundi bu anlamda belli bir zaman, kültür ve mekâna sabitlenmemesiyle izleyicisinin bakışını uzun süre hapsetme, sembol hafızasını harekete geçirme gücüne sahip. Eserdeki piramidi andıran yapı göğe yükselirken resmin alt kısmında maden çukurlarını andıran büyük bir çukur görüyoruz. Peki bilgi madem bizi Aydınlanma Dönemi’nden bu yana giderek daha ileriye, daha yukarıya taşıyor, bu çukur neyi ifade ediyor olabilir? Üst üste yığılan bilginin nihayetinde kibre dönüşüp çöküşünü mü, materyal olana yönelmenin içimizde bıraktığı psikolojik boşluğu mu? Duran’ın heykel ve resimlerine büyük bir nefes alma alanı tanıyarak seyirci ve eser arasındaki diyaloğu kolaylaştıran galeri mekânı içerisinde ilerledikçe sanatçının bu sorulara yanıtlarını duyuyoruz. Çünkü Duran eserlerinin tamamında kendini ontolojik, sosyokültürel, tarihi (ve muhtemelen çıkış noktası bu olmasa da politik) açıdan bu tek konuya adıyor ve eserlerini birbirleriyle konuşturarak, girift düşünce katmanlarını tek tek çözerek algılanır ve anlaşılır kılıyor.
Aynanın içinden Venüs
E S Kibele Yarman’ın “Venüs Saat Yönünde Döner” sergisinin katalog metni Argonotlar Kütüphanesinde!
Yarman’ın işlerini ve vizyonunu, hak ettiği konumdan okuyabilmek için kolaj sanatının tarihine ve ontolojisine aşina olmak gerekiyor. Fransızca’daki coller fiilinden türeyen ve sözlük anlamıyla “yapıştırmak” anlamına gelen “kolaj” türü, ortaya çıkışıyla görsel kültürde bir devrim yaratmıştı (Banash, 2004). Kimi tarihçilere göre kolaj, çeşitli biçim ve gerçeklikleri alıp sayısız yeni olasılığa dönüştürebilen çok katmanlı doğasıyla 20. yüzyıl sanatının özüydü (Hoffman, 1989). Dahası edebiyat kuramı ve medya çalışmalarındaki yenilikçi yaklaşımıyla tanınan Gregory Ulmer, kolajın 20. yüzyıl sanat temsilinde meydana gelen en önemli biçimsel yenilik olduğunu savunmuştu (1983).
Bağımsız ve çok sesli bir güncel sanat ortamını birlikte sürdürebilmek için Argonotlar Telif Kumbarası ve Argonotlar Almanak 2023 kampanyalarımıza destek verebilirsiniz.
Sandığımdan derin kâğıt kesikleri
Kundura Sahne’de görülebilecek Eski Tören İçin Yeni Cilt’i koreograf Melih Kıraç ve performansçı Kamola Rashidova ile konuştuk.
Melih Kıraç: 2018 yılında bazı soruların bedenselleşme olasılıkları merakıyla Kamola Rashidova ve Emre Olcay’a davette bulundum. Her birimizin dans kökenli oluşu ve geçmiş ortak deneyimlerimiz tanıdık bir çalışma bilinci önerse de zamanı farklı kurgulamayı ve biçim kazanmayı ertelediğimiz bir sürece başladık. “Koreografik bir araya gelme” sonuç ve biçim odaklı olmak yerine bir bilgi üretme aracı olabilir mi?
Belirsizlik araştırmamızın odağıydı çünkü bedenle çalışıyor ama onun hafızasını oluşturma yöntemi olan prova ve tekrar nosyonlarına rağmen biçimi erteliyorduk. Biçimi doğrudan önermek yerine, onu oluşturacak stratejiler ve şartları kurgulamam Kamola’nın kişisel yanıtlarına ve niteliklerine alan açtı. Yeni biçimlere açılabilmek için geçmiş örüntüleri askıya almak…
Kamola Rashidova: Melih’in daveti üzerine yeni bir çalışma yönteminin arayışı, gireceğimiz sürece karşı bir merak uyandırdı. Ortak paylaşabileceğimiz pratiklere alan açtı. İlk başta açığa çıkan kavramlar nostalji, “bir hareket biçimini ne şekilde düşünür algılarız?”, “yeniden düşünme süreci ne şekilde ilerler?” gibi hem sorular hem de itki mahiyetindeydi. Belirsizlik konusu yaratım sürecinde belirgin bir hal aldı. Yapısal olarak belirsizliğin muğlaklığını bir koreografide araştırmak öyle konuşmak kadar kolay olmuyor. Ben araştırma sürecinde Melih’in yönlendirmeleri sayesinde kendi içimdeki sabırsızlıkla bir nebze barışmıştım. “Bir şey bilmeme” hali zaten en başta imkânsız gibi. Zihin sürekli birçok durumun değerlendirmesini yaparken, gerçekte bu durumları nötrleyerek nasıl ilerleyebilirim kısmı çok kafa karıştırıcı bir haldi.
Zihnen deneyime aday olmak belirsizliğin biçimsiz halinin ipuçları gibi. Doğaçlama yaparken sürekli sonuç değil de süreç odaklı olmak nasıl deneyimlenir sorusuyla, eğer bu koreografinin yönlendirmelerinden biri “belirsizlik” ise, her günün belirsiz hallerinin ortak bağlantısının ne olduğunu merakla araştırıp günlük tutmak iyi geliyordu. Bu konu sayesinde harekete olan estetik yargı sistemim kapsayıcılığa doğru dönüştü.
Kaftanlar
2023’te kaybettiğimiz Şenol Yorozlu adına hazırlanan “Kaftanlar” sergisinin küratör metni Argonotlar Kütüphanesinde.
Yorozlu’nun yapıtını oluşturma süreci Deleuze’un dile getirdiği gibi bir yapma eyleminden çok düşünme ve araştırma sürecidir. O yüzden kaftan, imgenin seçimi, malzemenin seçimi ve yüzeyin seçimi ile katmanları olan bir düşünme ve eylemenin bütünüdür ve sonuç kadar sürecin bilgisini de içerir. Yorozlu, kaftanlarında güç ve değer imgesini tersine çevirir. Gücün, heybetin, değerin simgesi kaftanı kağıtlara; dolayısıyla insanların gözünde kırılgan, hafif ve sıradan olana evriltir. Onun boyut olarak devasalığını küçültür. Değerini yeniden sorgular ve değişken olabileceğini hatırlatır. Fakat bunu yaparken kaftanı tarihe gömmez, tam aksine toplumsal bilinçdışında yaşayan imgenin canlılığını gösterirken salt iktidar kavramıyla özdeşliğini serimler.
Argonotlar Ajanda
Argonotlar Ajanda güncel sergileri takip edebileceğiniz bir rehber.
Yeni sergiler
Versus Art Project, In Hoc Signo Vinces / Larissa Araz, 12 Mart - 27 Nisan
Galeri Siyah Beyaz, Siyah Daha da Beyaz, 11 Mart - 16 Mart, Ankara
Art On, I’m here to tell you about destruction, 9 Mart - 30 Mart
Quick Art Space, Troyalı Kadınlar / Benal Dikmen, 8 Mart - 28 Nisan
Zilberman Galeri, sandalye ile ikinci kez / Zeynep Kayan, 7 Mart - 11 Mayıs
Summart Sanat Merkezi, Gölgemdeki Anı(t)lar / Onur Kaymak, 5 Mart - 20 Nisan
Devam eden sergiler
.artSümer, Vuslat / CANAN, 16 Mart
Martch Art Project, Katharsis: Sessizin Payı, 16 Mart
Ferda Art Platform, Koleksiyoner & Sanatçı, 22 Mart
Galeri Nev İstanbul, Zihnin Işıkları, Soğuk ve Gezegenimsi, 30 Mart
Sanatorium, Kudretin Silüetleri / Gizem Akkoyunoğlu, 6 Nisan
Salt Beyoğlu, Üç İç Denizin Ülkesi / Handan Börüteçene, 14 Nisan
Anna Laudel Gallery, Untraditional, 28 Nisan
Yunt, Görünmeyen Kent, 12 Mayıs
Meşher, Göz Alabildiğine İstanbul: Beş Asırdan Manzaralar, 26 Mayıs
Arter, Farz Et Ki Sen Yoksun, 29 Aralık
Görmek için son günler
Pilot Galeri, Karanlıkla Buluşmak / İrem Tok, 9 Mart
Yapı Kredi Kültür Sanat, Bir İdealin Peşinde: Atatürk ve Alaca Höyük, 10 Mart
Dirimart Dolapdere, Sessiz Senfoni / Quistrebert Brothers, 10 Mart
Haftaya görüşmek üzere. 💌